Intussen in Hanoi

Vanaf vrijdag heb ik zoals heel Vietnam een weekje verlof. Het is namelijk Tet. Mijn Tet zal ik doorbrengen in het zuiden waar ik samen met Anneleen ga fietsen in de Mekong Delta. Hoogste tijd dus om m'n laatste verhaal van het jaar van de hond op je los te laten. Het volgende verhaal vertel ik wel in het jaar van het varken.

Stad in volle groei

Het project is actief in 14 provincies ten noorden van Hanoi, het PMU (project management unit) dat instaat voor de uitvoering van het project is gevestigd in de hoofdstad. Omdat ik sowieso met meerdere provincies zal werken, is mijn standplaats gevestigd in het PMU. Vandaar dat Hanoi nu doorgaat als m'n natuurlijke biotoop. Het is een Vietnam dat dag en nacht verschilt met dat in de bergen, tegengesteld als leefwereld met elk een eigen charme. Ik voel me misschien meer thuis in de bergen, al is Hanoi een leefbare stad vol verrassingen. Je ziet dat er een enorme dynamiek heerst, de meeste mensen zijn vertrouwd met het stadse leven en proberen mee te surfen op de golf naar welvaart.
Het aanzicht van de stad verandert iedere dag. De laatste drie jaar zijn de torenhoge blokken als paddestoelen uit grond geschoten. Je merkt in iedere straat dat er constant gebouwd, bijgebouwd en verbouwd wordt. Overdag lijkt het lawaai van de stad continu aanwezig, een symfonie die geleid wordt door bouwwerven en verkeersstromen. Temidden van die chaos vind je een overaanbod aan rustgevende parken en meren, boeiende musea voor een dagje ontspannen, heerlijke restaurants om te tafelen.

Eindelijk thuis

In deze stad ben ik inmiddels verhuisd naar m'n eigen huis in m'n eigen steeg, gelegen aan een zijarm van m'n straat. Het is het kleinere huis dat ik beschreef in één van m'n vroegere verhalen. De buren zijn vriendelijk, ze slaan regelmatig een praatje. Het huis waar gebouwd wordt, is binnen enkele dagen af zodat ik een beetje zal genieten van de avondlijke rust.
Brommer, fietsen en kuisvrouw zijn inbegrepen. De eerste twee laat ik nog even op stal staan, de derde komt iedere week langs en doet wat ik verwacht. Ik heb me al wel onder begeleiding terug tussen het verkeer begeven op m'n Honda Dream. Ik lijk progressie te maken. Ik weet de rem al staan! Na ieder rood licht start ik nog met de nodige schokken en lijkt de brommer wat onstabiel maar dat wijkt niet veel af van de rijstijl van de meeste Vietnamezen. In de drukte van de oude stad heb ik er wel even op gestaan dat m'n begeleiding het stuur over nam. Ik verschil ietwat van visie, rijden leer je volgens mij best niet té veel met trial & error. Misschien een advies van de specialist, Wim?
We zijn dan maar met de auto gaan shoppen, onder andere in één van de twee grotere shopping centers. Daar heb ik voor een redelijke prijs een degelijk bed gevonden met een stevige matras zodat ik m'n ouders in augustus op een fatsoenlijke manier kan ontvangen. Andere bezoekers zullen het met de logeerkamer moeten doen, die enkel uitgerust is met matras en kabel-tv met maar liefst 75 kanalen. Wifi en een desk top zijn natuurlijk ter jullie beschikking.

Daar komt Tet

Van 14 tot 22 februari hebben de Vietnamezen 'Tet-vakantie'. Tet staat voor Vietnamees nieuwjaar, de belangrijkste feestperiode die verwant is met de Chinese kalender. De laatste dag van oude jaar (jaar van de hond) valt dit jaar op 16 februari. Op 17 februari, de eerste dag het jaar van het varken, zullen de meeste Vietnamezen een bezoek brengen aan de familie van de vader en op 18 februari wordt er gevierd langs moeders kant. De mensen zetten een mooie boom in huis, meestal een mandarijnboom. De straten staan er overvol mee. En in alle straten is het bijzonder druk. De laatste week voor Tet wordt alles plotseling duurder. Iedereen heeft geld nodig om cadeaus te kopen voor familie. Het lijkt alsof iedereen er wordt opgelegd. De Xe oms worden geheel zot en vragen veel te hoge prijzen. Ze gebruiken alle trucken van de foor om zoveel mogelijk geld af te troggelen. En omdat opkomen voor je rechten minder belangrijk is dan geen problemen maken, kan ook ik uiteindelijk niet anders dan gewoon betalen.
Er is natuurlijk ook een aangename kant aan Tet. Met het project hebben we buiten Hanoi een Tet-maaltijd gaan eten op restaurant. Op het menu stond een slang, barbaars geslacht voor onze tafel en klaargemaakt op tien verschillende manieren. Gezien mijn liefde voor slangen moest ik even doorbijten, het bleek allemaal best te smaken.
Om het oude jaar af te sluiten, worden alle ramen en deuren verzegeld met papiertjes, de officiële rode stempel mag niet ontbreken natuurlijk. Het is iets waar ze zich druk om maken, het is een grote zorg in ons project. M'n coach en ik werken overigens een extra dag, we staan dus in voor de verzegeling van de laatste ruimtes. Ik ben er zeker van dat ik donderdag nog enkele sms-jes mag verwachten om me te herinneren aan de belangrijke taak.
Ik maak me er niet te druk om en geniet op de avond van een duveltje, te vinden in de warenhuizen van Hanoi.

Op het werk

Ondertussen wordt er natuurlijk ook gewerkt. Ik vul m'n dagen voorlopig vooral met allerlei voorbereidingen op het echte werk. Het is de bedoeling dat ik de oefenscholen van de veertien TTI's ga ondersteunen bij de uitbouw van hun resource centers. We willen dat de kinderen allerlei activiteiten kunnen doen die gelinkt zijn aan de schoolbibliotheek en vertrekken vanuit de filosofie van Active Teaching and Learning. Ik zal dat samen met de scholen uitwerken door het te doen, door activiteiten uit te werken ter plaatse in hun specifieke context.
Helaas kan ik niet meteen beginnen met een eerste verkenning van de scholen. In Vietnam mag je niet zomaar naar een provincie gaan en er werken, je moet officiële toestemming hebben van (in mijn geval) het ministerie. In de meeste projecten is dat vrij goed geregeld, maar in onze sector ligt dat iets gevoeliger. Educatie, de noordelijke provincies, minderheden, allemaal gevoelige thema's en dat toont zich ook in de werkomstandigheden. Voorlopig heb ik nog geen toelating om m'n werk uit te kunnen voeren. Op hoger niveau moet er nog één en ander verduidelijkt worden. Het blijft een beetje afwachten dus, wat voor een dynamische jongeling als ik niet echt de meest aangename situatie is. In alle bescheidenheid, ik ga iets meer doen dan op een bureautje zitten en m'n dagen tellen. Nog eventjes geduld.

Ontwikkelingssamenwerking in Vietnam? Een doordenkertje...

Je staat aan de start van een motorcross, allemaal op een hoopje achter de barricades die zullen verdwijnen bij het startschot. De deelnemers zijn de beneficiaries, de mensen die voordeel zullen hebben bij je project. Het zijn arme mensen, mensen uit afgelegen gebieden in de bergen, mensen die behoren tot de minderheden. Het zijn de mensen die we willen bereiken.
Als technisch assistent ga je bij hen staan, zij zijn de doelgroep waar je je mee identificeert. Je wil dat je ondersteuning voor hen iets zal veranderen. Het ministerie is klaar voor de start. Maar het blijft duren, maanden gaan voorbij. Er gebeurt niets. Geen idee waarom.
De technisch assistent verlaat de startpositie waar de beneficiaries klaar staan om te exploderen. Ze lijken meer klaar dan ooit. Een eindje verderop komt de technisch assistent Vietnamezen in maatpak tegen. Zij staan ook klaar om te vertrekken. De assistent neemt plaats in deze startgroep. Eindelijk weerklinkt een startschot. De maatpakken spurten naar ... een onderhandelingstafel. Vol goede moed zet de technisch assistent zich mee aan de tafel. Van oud tot iets minder oud worden allerlei meningen en kritieken gegeven op het project. Eén voor één, zonder discussie. De technisch assistent probeert om de groep te overtuigen maar ze lijken bang om van koers te veranderen. De technisch assistent discussieert, vecht maar de maatpakken lijken niet te overtuigen. Misverstanden overheersen.
De technisch assistent gaat naar de regioverantwoordelijke. De regioverantwoordelijke zet druk op het lokale ministerie. Het ministerie verandert de ideeën van de maatpakken. De maatpakken laten de technisch assistent toe om het te proberen. Tijd om terug naar de start te gaan. Nu staan alle maatpakken klaar, samen met het ministerie, om een startschot te geven. De beneficiaries popelen van ongeduld. Ze lijken volledig klaargestoomd. Zo dadelijk gaat de boel ontploffen. De druk wordt opgevoerd. De maatpakken plooien, het startschot klinkt. De beneficiaries exploderen. Ze vliegen vooruit, ze zijn niet meer te volgen. De technisch assistent loopt mee, kan amper volgen, klemt zich vast aan de groep. Het aanzicht van de provincies verandert.
Ik blijf met een ei zitten. Zal het startschot ooit klinken voor zij die er echt op wachten, die er echt naar verlangen. Zal het startschot ooit klinken voor armere mensen, mensen uit afgelegen gebieden in de bergen, mensen die behoren tot de minderheden. En zullen ze dan een parcours mogen volgen dat ze zelf gekozen hebben, een parcours waarop ze zichzelf kunnen blijven en op een eigen manier kunnen berijden.

Een zacht stemmetje fluistert. Het duurt een tijdje om de Vietnamezen te overtuigen. Eens je ze overtuigd hebt gaan ze hard, zo hard dat je ze amper kunt volgen. Nog wat zachter. Het startschot komt dichterbij.